Prof. Dr. M. Marsel Mesulam

1945 yılında İstanbul’da doğan Prof. Dr. M. Marsel Mesulam, Robert Koleji’ni bitirdikten sonra ABD’ye giderek Harvard Koleji’nden 1968 yılında summa cum laude (en yüksek onur) derecesi ile mezun oldu. Eğitimine Harvard Tıp Fakültesi’nde devam eden ve 1972 yılında buradan mezun olan Prof. Dr. Mesulam, nöroloji ihtisasını Boston City Hospital’da 1976 yılında tamamlayıp, Harvard Tıp Fakültesi’nde akademik kariyerine başladı.

Prof. Dr. Mesulam, 40 yaşında Harvard Tıp Fakültesi kadrosuna kabul edilen en genç profesörlerden biri olmaya hak kazandı. Akademik kariyerini Chicago’da Northwestern Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde sürdüren, Ruth Dunbar Davee Profesörü Mesulam, hâlen kendi adıyla anılan Mesulam Kognitif Nöroloji ve Alzheimer Hastalığı Merkezi’nin direktörü ve Nöroloji Bölümü Davranışsal Nöroloji biriminin başkanı olarak görev yapıyor. Northwestern Üniversitesi’nde kurduğu Cognitive Brain Mapping Group’ta da aktif olarak çalışıyor.

Beyin ve zihin arasındaki bağlantı üzerinde çalışan Prof. Dr. Mesulam, araştırmalarında yeni yöntemler geliştirerek çalıştığı alanlarda birçok ilki gerçekleştirdi; bilim insanlarının yararlanacağı çok sayıda referans araştırma ortaya koydu. Demans hastalığının bağımsız bir formu olan primer progresif afazi sendromu ilk kez Prof. Dr. Mesulam tarafından tanımlandı ve tıp bilim tarihine “Mesulam hastalığı” olarak geçti. Hâlen, nörokognitif ağlar, ileri yaşta belleğin korunmasını sağlayan faktörler ve demans tedavisi alanlarında araştırmalarını sürdüren Prof. Dr. Mesulam’ın birçok çalışması tıp bilim dünyasının takdirini kazanmıştır.

Eserlerine yaklaşık 60 bin atıf yapılmıştır ve 110 H değerine sahiptir. Her biri binin üzerinde atıf alan altı eseri vardır.

Kazandığı ödüller arasında The American Academy of Neurology tarafından verilen Potamkin Prize, National Institutes of Health tarafından verilen Javits Award, The McKnight Foundation Director’s Award ve Alzheimer\'s Association tarafından verilen Bengt Winblad Life Achievement Award yer almaktadır.

Prof. Dr. Mesulam Türkiye ile bağlarını hiçbir zaman koparmamıştır. Ülkemizde çok sayıda eğitim etkinliğine ve konferansa katkıda bulunmuştur. Türkiye’den birçok nörolog ve psikiyatr onun laboratuvarında eğitim almış ve çalışmıştır. Tıp eğitiminin tamamını Amerika’da tamamlayan Prof. Dr. Mesulam Türkiye’de de gerekli süreçleri başarıyla tamamlayarak denklik almaya hak kazanmıştır.

“Principles of Behavioral and Cognitive Neurology” ders kitabı, nöroloji, psikiyatri, nöropsikoloji ve kognitif nörobilim eğitimlerinde referans olarak kullanılmaktadır. Prof. Dr. Mesulam’ın yetiştirdiği bilim insanları, ABD’de ve diğer ülkelerde klinik, kognitif ve temel nörobilim alanlarında geniş çaplı araştırma programlarına liderlik yapmaktadır.

Prof. Dr. Ahmet Höke

1964 yılında Diyarbakır’da doğan Prof. Dr. Ahmet Höke, 1982 yılında Tarsus Amerikan Lisesi’nden mezun oldu. Üniversite sınavlarında Türkiye ikincisi olarak, açıldığı ilk sene Hacettepe İngilizce Tıp Fakültesi’ni kazandı. Eğitimini burslu olarak tamamladı. 1988-1994 yılları arasında Case Western Reserve Üniversitesi’nde (ABD) nörobilim dalında doktorasını tamamladı. Nöroloji ihtisasını Johns Hopkins Üniversitesi’nde 1997 yılında bitirdikten sonra Kanada’da Calgary Üniversitesi’nde nöromusküler hastalıklar üzerine üst ihtisas yaptı. Bu arada Johns Hopkins tarafından ihtisas döneminde yaptığı araştırmadan dolayı Jay Slotkin Ödülü’ne ve Calgary Üniversitesi’ndeyken Alberta Heritage Foundation Research Fellowship Ödülü’ne layık görüldü.

Prof. Dr. Ahmet Höke 1999’da Johns Hopkins Üniversitesi’ne Yardımcı Doçent olarak döndü. Klinik çalışmalarının yanı sıra periferik sinir hastalıkları ve sinir rejenarasyonu laboratuvarını kurdu ve National Institute of Health (NIH)’den araştırma fonu aldı. Yaptığı araştırmalar NIH, Savunma Bakanlığı ve çeşitli vakıflar tarafından desteklendi.

2005’te doçent ve Nöromusküler Bölümü’nün şefi oldu. Aynı yıl American Neurological Association’a üye seçildi ve yaptığı çalışmalarla Derek Denny Brown Ödülü’nü aldı.

2009’da profesör oldu ve araştırmalarına devam etti. 2017’de Korean Neurological Association’danMyung Memorial Lecture Ödülü’nü, 2018’de American Neurological Association’dan Nöropati Araştırması Wolf Ödülü’nü aldı.

Prof. Dr. Ahmet Höke, çalışmalarını iki alanda yoğunlaştırmıştır. Birinci alan periferik nöropatilerdeki akson dejenerasyonun mekanizmasını anlamak ve onu engelleyebilecek tedaviler geliştirmektir. 2016 yılında bu alanda geliştirdiği bir ilacın patentini almıştır.

Prof. Dr. Höke’nin araştırmalarındaki ikinci alan, periferik sinir sistemindeki Schwann hücreleri ve sinir rejenerasyonu üzerinedir. Bu alanda da üç patenti bulunmaktadır. Yaptığı çalışmalar uluslararası hakemli dergilerde 109 araştırma makalesi ve 29 derleme makalesi olarak yayımlanmıştır. H-indeksi 55 olan makalelerine 2019 Ağustos ayına kadar on binin üzerinde atıf yapılmıştır. Prof. Dr. Höke ayrıca “Erythropoietin and the Nervous System” adlı bir kitap (2006) yazmış, “Regeneration in the Peripheral Nervous System” (2010) ve “Regeneration Across Species” (2017) konularında iki özel dergi koleksiyonunun editörlüğünü yapmıştır. Bunun dışında yedi editoryal yayımlamış, 20 kitabın yayımlanmasına katkıda bulunmuştur. Experimental Neurology dergisinde 2006-2012 yılları arasında bölüm editörlüğü yaptıktan sonra 2013’ten beri baş editör olarak görev yapmaktadır. Ayrıca Annals of Clinical and Translational Neurology dergisinde 2013’ten beri yardımcı editör olarak çalışmaktadır.

Prof. Dr. Höke uluslararası birçok kuruluşta yönetim kurulu üyeliği, değerlendirme kurulu üyeliği ve panelistlik yapmıştır. Hâlen American Neurological Association ve Peripheral Nerve Society yönetim kurullarında üye ve Toxic Neuropathy Consortium’da başkan yardımcısıdır. Araştırma ve geliştirme alanında önde gelen birçok global ilaç kuruluşuna danışmanlık yapan Prof. Dr. Höke Disarm Therapeutics firmasının bilimsel danışmanlık heyetinin üyesi ve Foundation for Peripheral Neuropathy’nin bilimsel danışmanlık kurulunun başkanıdır. Uluslararası konferanslarda 40 sunum yapmış, dünya çapında 152 konferansa konuşmacı olarak davet edilmiştir. Yetiştirdiği yedi doktora öğrencisi ve 17 doktora sonrası araştırmacı, hem akademik hem iş yaşamlarını başarıyla sürdürmektedirler.

Doç. Dr. Uğur Canpolat

1983 yılında Adana’da doğan Dr. Canpolat, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi (İngilizce) lisans eğitimini 2007 yılında derece ile tamamladı. 2007 yılında yapılan Tıpta Uzmanlık Sınavı\'nda 11. olarak Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı\'nda uzmanlık eğitimine başladı ve 2012 yılında kardiyoloji uzmanı oldu. 2012 yılında Bochum Üniversitesi\'ne bağlı Kalp ve Diyabet Merkezi, Kardiyoloji Kliniği\'nde (Bad Oeynhausen, Almanya) bir ay süreyle gözlemlerde bulundu. 2013-2015 yılları arasında Kastamonu Dr. Münif İslamoğlu Devlet Hastanesi ve Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin (Ankara) kardiyoloji kliniklerinde çalışarak devlet hizmet yükümlülüğü görevini tamamlayan Dr. Canpolat, Mart 2015’te Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı\'nda öğretim üyesi olarak göreve başladı. Nisan 2018’de “Doçent” unvanını aldı. Ocak-Haziran 2019 tarihleri arasında altı ay süreyle Texas Cardiac Arrhythmia Institute at St David’s Hospital’da kardiyak ritim bozuklukları alanında klinik araştırmacı ve gözlemci olarak çalışmalarını tamamlayıp Türkiye’ye döndü, hâlen Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı\'nda çalışmayı sürdürüyor.

Dr. Canpolat, Türk Kardiyoloji Derneği (TKD), Avrupa Kardiyoloji Derneği (ESC), Avrupa Kalp Ritim Birliği (EHRA) ve Avrupa Ateroskleroz Derneği (EAS) üyesidir. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi dergisinde editör yardımcılığı ve Türk Kardiyoloji Derneği Genç Kardiyologlar Grubu Yürütme Kurulu üyeliği görevlerini yürütmektedir. Ulusal ve uluslararası alanda bilinirliği yüksek birçok dergide hakemlik görevi de yapmakta olan Dr. Canpolat, 2018 yılında Publons Peer Review Ödülü’nü kazanmıştır. İyi düzeyde İngilizce bilen Dr. Canpolat, evli ve bir çocuk babasıdır.

Akademik çalışmalarına uzmanlık eğitimi sırasında başlayan Dr. Canpolat’ın ilk klinik çalışmaları toplumda en sık ölüm nedeni olan koroner aterosklerozun farklı özelliklerinin bilgisayarlı tomografik anjiyografi ile incelenmesi (kardiyovasküler görüntüleme) üzerinedir. Çalıştığı klinik bu alanda Türkiye’de en fazla klinik araştırma yapan ekip olarak tanınmıştır ve klinik çalışmaları uluslararası alanda kabul görmüştür. 2015 yılından itibaren özellikle kardiyolojinin bir alt birimi olan “Klinik ve Girişimsel Elektrofizyoloji” alanında çalışmaya başlayan Dr. Canpolat’ın birlikte çalışmakta olduğu ekip ulusal ve uluslararası alanda kabul gören birçok klinik araştırma yapmaktadır ve araştırmalarının bazıları uluslararası alanda pratik uygulamaya girmiştir. Dr. Canpolat özellikle toplumda en sık gözlenen ritim bozukluğu olan atriyal fibrilasyonda görüntüleme ve tedavi konularında çalışmalar yapmaktadır. Ulusal ve uluslararası yaklaşık 300 bilimsel yayını bulunan ve bu yayınlarına yaklaşık 2500 atıf yapılan Dr. Canpolat’ın H-indeksi 27’dir. Bir tıpta uzmanlık tezi öğrencisi bulunan Dr. Canpolat, lisans ve tıpta uzmanlık dersleri de vermektedir.    

2019 Bilimsel Araştırma Destek Ödülü

“Fazla Sentrozomlu Kanser Hücrelerini Öldürecek Hedefli Kurşun Olarak Nek2”

Proje Yürütücüsü: Doç. Dr. Ceyda Açılan Ayhan

Proje Ekibi: Batuhan Mert Kalkan (doktora öğrencisi), Dr. Buse Cevatemre (post-doktora öğrencisi)

Doç. Dr. Ceyda Açılan Ayhan, 2001 yılında Boğaziçi Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü’nü onur derecesi ile bitirdikten sonra aynı yıl University of Pittsburgh’da Moleküler, Hücresel, Gelişimsel Biyoloji Bölümü’nde doktora çalışmasına başladı. Akademik çalışmalarının yanı sıra eğitim faaliyetlerini sürdürdü ve öğretmenlik yan dal diploması aldı. Post-doktorasını yine University of Pittsburgh’da tamamladıktan sonra Türkiye’ye döndü. 2008 yılında TÜBİTAK, Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Enstitüsü’ne Uzman Araştırmacı olarak katılan Dr. Ayhan, 2013 yılında Başuzman Araştırmacı oldu ve 2014 yılında Doçentlik unvanını aldı. 2018 yılından itibaren Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde öğretim üyesi olarak çalışmaya başladı.

Dr. Ayhan, ulusal ve uluslararası beş projenin yürütücülüğünü yaptı; altı projede araştırmacı, iki projede danışman olarak yer aldı. 2017 yılında TÜBA-GEBIP, 2018 yılında Bilim Akademisi-BAGEP ve L\'Oréal UNESCO Bilim Kadını ödüllerine layık görüldü. Aralarında Cell, Journal of Proteome Research, Journal of Proteomics, BBA General Subjects gibi dergilerin de yer aldığı SCI-indeksli toplam 29 yayını (15’inde baş yazar olmak üzere) ve iki kitabı bulunan Dr. Ayhan’ın 2019 yılı itibarıyla H-indeksi 12’dir.

Dr. Ayhan doktora çalışmaları sürecinde, DNA tamir yolaklarının hücre bölünme anomalilerine nasıl yol açtığını inceledi. Post-doktora çalışmalarında, çok kutuplu hücre bölünmeleri ve doğal bir taksol türevi olan Disorazole C1’in (antikanser ajan) mekanistik özellikleri üzerine çalışmalar yaptı. Güncel olarak antikanser ajanların etki mekanizmalarını değişik yaklaşımlar kullanarak incelemek ve mitozda meydana gelen anomalilerin altında yatan sebepleri araştırmak üzere projeler yürütmektedir.

Proje Özeti: Günümüzde kullanılan kemoterapötik ilaçlar çoğunlukla tümöre özgü yaklaşımlardan uzak olup, sağlıklı dokularda da yıkıcı yan etkilere sahiptir. Normal hücrelerin aksine, tümör hücrelerinde sıklıkla çok kutuplu hücre bölünmelerine sebep olan ekstra sentrozomlar bulunmaktadır. “Çok kutuplu bölünme (ÇKB)” bir hücrenin ikiden fazla hücreye bölünmesi olarak açıklanabilir. Tahmin edilebileceği üzere çok kutuplu bölünme sonucu bir hücrenin genomik materyalinin eşit miktarda dağılması neredeyse imkânsızdır ve daha az kromozomu miras alan hücrelerde ölüm tetiklenmektedir. Bu sebeple, fazla sentrozomu olan kanser hücreleri, sentrozomlarını kümeleyerek iki kutuplu bölünme yolları geliştirmiştir ve bu şekilde ölümden kaçabilmektedir.

Proje ekibinin önceki çalışmalarında, sentrozom kümelenmesi için Nek2A kinazın rolü araştırılmış ve bu kümeleri dağıtarak ÇKB’ye yol açtığı gösterilmiştir. Bu projede, kanser hücrelerinde sentrozom kümelenmesinin engellenmesi için Nek2A kinazın etki mekanizmasının aydınlatılması amaçlanıyor. Bu şekilde, ekstra sentrozomlara sahip olan kanser hücrelerinin hedefli olarak öldürülebilmesini sağlayacak yeni terapötik yaklaşımlar bulunması hedefleniyor.

2019 Tıp Öğrencileri Proje Ödülü 

“Karaciğer Kanserinde Terapi ile İndüklenen Senesensin Kanser Kök Hücre Fenotipine Etkisi”

Proje Yürütücüsü: Sena Alptekin

Proje Çalışma Grubu: Mustafa Karabiçici, Canan Çeliker

Proje Danışmanı: Dr. Esra Erdal

Sena Alptekin, 1995 yılında İzmir’de doğdu. 2013 yılında girdiği Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi’ni dokuzunculuk ile tamamlayarak 2019 yılında mezun oldu. Mezuniyet öncesi araştırma deneyimini İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi’nde Dr. Esra Erdal’ın laboratuvarında senesens ve kök hücre üzerine çalışarak elde etti. Daha sonra California, Buck Enstitüsü’nde Judith Campisi’nin ve Berlin, Charite Üniversitesi’nde Clemens Schmitt’in yanında kanser ve senesens ilişkisi üzerine çalışmalarına devam etti. 2017 yılında TÜBİTAK 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Bursu’nu aldı. Nisan 2019’dan itibaren Heidelberg Üniversitesi, Almanya’da internliğine devam ediyor.

Proje Özeti: Senesens hücrelerinin bilinenin aksine yeniden proliferasyon kapasitesini elde edebildiği keşfedildiğinden beri, bu hücrelerin kanser araştırmalarındaki önemi artmıştır. Sonrasında yapılan çalışmalarda, senesense girmiş hücrelerin kök hücre genlerinde artış belirlenmiş ve hücrelerin gösterdiği agresivite ve invazifliğin arttığı saptanmıştır. Kanser tedavisi sırasında görülen nüksler günümüzde hâlen küratif sonuç elde etme karşısındaki en önemli engellerden birini oluşturmaktadır. Bu noktada tedavi ile eş zamanlı veya daha sonraki aşamada nüksleri önlemek amacıyla senesense girmiş hücreleri hedeflemek vaat edici bir yöntem olarak görülmektedir. Alptekin’in, Dr. Esra Erdal’ın danışmanlığında yaptığı çalışmada karaciğer kanserinden (HCC), kök hücre özelliği gösteren ve bu özelliği taşımayan hücreler ayrımlanmış ve bu hücreler birçok kemoterapi protokolünde sıkça kullanılan doksorubisin ile uyarıldıktan sonra senesens morfolojileri incelenmiştir. Yapılan çalışmada iki hücre grubunda yeniden programlanma ve kök hücre genlerinde artış saptanmış ve kök hücre özelliği taşımayan hücre grubunun kök hücre fenotipi göstermeye başladığı gösterilmiştir.